Coraz więcej osób w dzisiejszych czasach decyduje się na przejście na diety bezmięsne.
Najpopularniejszymi tego typu dietami jest wegetarianizm i weganizm.
Pomimo tego, że te dwa pojęcia są ostatnimi czasy dość modne, to nadal jest spora grupa ludzi, która nie dostrzega różnicy pomiędzy wegetarianizmem, a weganizmem. Jakie są zatem różnice i podobieństwa?
Wegetarianie, to osoby, które zrezygnowały z jedzenia mięsa oraz ryb. Weganizm natomiast polega na wyeliminowaniu z diety nie tylko mięsa i ryb, ale również wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego (nabiału – mleka, sera, jajek, jogurtów, kefirów, a także miodu i wszystkich produktów, w których znajdują się odzwierzęce składniki – np. majonez).
Zarówno wegetarianizm, jak i weganizm to rodzaj diety, która charakteryzuje się wyłączeniem z posiłków mięsa i zawierających je produktów. Jadłospis wegan i wegetarian jest podobny – opiera się głównie na spożywaniu warzyw oraz owoców pod różną postacią. Zwierzęce białko zastępowane jest białkiem, które zawarte jest w roślinach oraz nasionach. Zasadniczą różnicą jest to, że weganizm jest restrykcyjną odmianą wegetarianizmu.
Wegetarianom i weganom często zależy także na uniknięciu cierpienia zwierząt, dlatego rezygnują także z wszelkich wyrobów zwierzęcych, takich jak skóra naturalna czy futra.
Różnice
Jedną z podstawowych różnic między wegetarianizmem, a weganizmem jest to, że w diecie wegetariańskiej nie wyklucza się takich produktów jak mleko, jaja, nabiał czy miód. Weganie całkowicie rezygnują z produktów odzwierzęcych. Wiąże się to zazwyczaj z szerszym, etycznym wymiarem. To już nie tylko dieta, a pewien styl życia, który zakłada dbanie o dobrobyt zwierząt.
Ilu jest wegan, wegetarian w Polsce?
Na dzień dzisiejszy, już około milion Polaków przeszło na dietę bezmięsną, a około 2 miliony planuje przejść na taką dietę. Miliony ludzi przynajmniej ogranicza ilość zjadanego mięsa. Jest to ogólnoświatowy trend. Popyt na żywność bezmięsną wzrósł w 2017 roku o 987%.
Czym kierują się osoby przechodzące na taką dietę?
Trzy główne powody zmiany diety na bezmięsną:
- Zdrowotne
- Ze statystyk wynika, że globalne przejście na dietę wegańską pozwoliłoby uniknąć 8,1 miliona przedwczesnych zgonów w skali roku.
- Według Światowej Organizacji Zdrowia pierwszym krokiem do zdrowego odżywiania jest: „stosowanie pożywnej diety, opartej na różnorodnych produktach spożywczych, pochodzących przede wszystkim z roślin, a nie ze zwierząt”
- Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia z listopada 2015 r. wynika, że przetworzone mięso zostało zaklasyfikowane jako produkt rakotwórczy grupy 1 (do której należą np. papierosy, alkohol i azbest). Jedzenie zaledwie 50 g mięsa dziennie (np. dwa plastry bekonu) zwiększa ryzyko raka jelita grubego, aż o 18%. Czerwone mięso zaklasyfikowano jako czynnik rakotwórczy grupy 2A.
- Dieta wegańska zmniejsza ryzyko wystąpienia raka prostaty o 35%
- Wysokie ciśnienie krwi, stanowi główny czynnik ryzyka chorób serca oraz wystąpienia udaru. Wśród wegan występuje znacznie rzadziej.
- Poziom cholesterolu i indeks masy ciała są niższe wśród wegan
- U osób, które spożywają siedem lub więcej porcji owoców i warzyw dziennie występuje o 33% mniejsze ryzyko przedwczesnej śmierci w porównaniu z osobami, które jedzą mniej niż jedną porcję.
- Etyczne – Traktowanie zwierząt
Krowy
- Krowy mleczne zostały zmodyfikowane, aby produkować do 10 razy więcej mleka, niż naturalnie.
- Cielęta byczki są bezużyteczne dla przemysłu mleczarskiego oraz w mniejszym stopniu nadają się do produkcji wołowiny. W związku z tym, każdego roku około 90 000 takich cieląt zostaje uznanych za produkt uboczny i zabitych zaraz po urodzeniu.
- Udomowione krowy żyją przeciętnie 20 lat, natomiast w gospodarstwach mlecznych są zabijane średnio po 5-6 latach. W samej Wielkiej Brytanii ok 30% krów mlecznych cierpi na stan zapalny gruczołu mlekowego
Kury i pozostałe ptaki
- Każdego roku w Wielkiej Brytanii w celach spożywczych zabija się około 950 milionów ptaków, w tym kurcząt, kaczek i indyków.
- Aż 90% produkcji brojlerów w Wielkiej Brytanii odbywa się w halach bez okien, przetrzymuje się w nich na raz od 20 000 do 50 000 kurcząt.
- Ponad połowa produkcji jaj pochodzi od kurcząt z chowu klatkowego .
- 40 milionów 1-dniowych piskląt płci męskiej jest zabijanych w Wielkiej Brytanii albo przez zagazowanie, albo wrzucenie do maceratora – taka praktyka występuje we wszystkich systemach produkcji jaj, w tym w chowie ściółkowym, na wolnym wybiegu, a także ekologicznym.
- Przycinanie dzioba to trwałe usunięcie części dziobu młodego ptaka. Jest to standardowa praktyka przemysłu drobiowego w Wielkiej Brytanii. W wielu krajach europejskich jest nielegalna ze względu na ból, który powoduje.
- Hodowca jaj z wolnego wybiegu, może legalnie przetrzymywać 16 000 ptaków w jednym budynku. Oznacza to, że na metrze kwadratowym powierzchni może hodować 9 ptaków. Wynika z tego, że kury wolno-wybiegowe spędzają całe życie w zamkniętych, przepełnionych pomieszczeniach.
Świnie
- Tylko niespełna 3% brytyjskich świń spędza swoje życie poza zamkniętymi pomieszczeniami.
- Jedna trzecia świń w Wielkiej Brytanii jest zabijana w komorach gazowych.
- Około połowa wszystkich antybiotyków sprzedawanych w Wielkiej Brytanii jest podawana zwierzętom hodowlanym, z czego 60% podawana jest świniom.
- Większość świń przetrzymywana jest na mniej niż jednym metrze kwadratowym powierzchni. Maciory (tj. samice świń hodowlanych) są trzymane w kojcach porodowych. Kojce te w kilku europejskich krajach uznane zostały za nielegalne.
Ryby i pozostałe zwierzęta morskie
- Każdego roku zabijamy od 1 do 2,8 biliona ryb. Stanowi to od 143- do 400-krotności całej populacji ludzkiej.
- Rekiny zabijają 12 osób rocznie. Ludzie zabijają 11 414 rekinów na godzinę.
- 308 000 waleni ginie każdego roku, przez przypadek poprzez zaplątanie się w sieci rybackie.
- Łosoś hodowlany ma 10 razy więcej zanieczyszczeń organicznych powodujących raka, niż dziki łosoś.
Owce
- Około 1,4 miliona owiec i kóz jest co roku zabijanych w Wielkiej Brytanii bez ogłuszania w związku z praktyką halal.
- Około 4 milionów nowonarodzonych jagniąt co roku umiera w ciągu kilku dni od urodzenia, najczęściej z powodu niedożywienia, chorób lub z zimna.
- Samce jagniąt są kastrowane za pomocą emaskulacji, technika ta polegająca na umieszczeniu grubej, gumowej opaski wokół podstawy moszny zwierzęcia, utrudniającej dopływ krwi i powodującej atrofię. Metoda ta powoduje u jagniąt silny ból, który nie jest w żaden sposób łagodzony. Ogony zwierząt skraca się przy użyciu tej samej metody.
- Ekologia
- Raport Uniwersytetu Harvarda z 2019 r. wykazał, że Wielka Brytania mogła by zapewnić wszystkim mieszkańcom wystarczającą ilość kalorii i białka, gdyby w lasy zamieniono farmy mięsne, mleczne i fermy jaj, a w miejsce upraw paszy dla zwierząt zastąpiono uprawami zdrowej żywności dla ludzi.
- Według badania przeprowadzonego na Uniwersytecie w Oxfordzie w 2018 r., wynika, że rezygnacja z mięsa i nabiału to najlepszy sposób, w jaki pojedynczy człowiek może zminimalizować swój negatywny wpływ na środowisko, ponieważ hodowla zwierząt dostarcza zaledwie 18% kalorii, a zajmuje przy tym 83% ziemi uprawnej.
- Higg Materials Sustainability Index (tj. indeks zrównoważonego rozwoju), pokazuje, że skóra krów jest niemalże trzy razy bardziej szkodliwa dla środowiska, niż skóra wegańska, a wełna jest dwa razy bardziej szkodliwa niż poliester .
- Każda rodzina w Wielkiej Brytanii, która eliminuje mięso z jednego posiłku w tygodniu ma taki sam wpływ na środowisko, jak wyeliminowanie z dróg 16 milionów samochodów.
- Raport Greenpeace z 2018 r. wykazał, że „w celu uniknięcia niebezpiecznych zmian klimatycznych i utrzymania postanowień Porozumienia Paryskiego, globalna produkcja i konsumpcja mięsa i przetworów mlecznych musi zostać zmniejszona o połowę do 2050 r. W przeciwnym razie w nadchodzących dziesięcioleciach rolnictwo stanie się odpowiedzialne za 52% globalnej emisji gazów cieplarnianych, z czego 70% będzie pochodzić z produkcji mięsa i nabiału”
- Spośród produktów pochodzenia zwierzęcego, największy ślad wodny ma produkcja mięsa krowiego (15 400 mᶾ / tonę), a następnie mięsa z owiec (10 400 mᶾ / tonę), świni (6 000 mᶾ / tonę), kurczaka (4 300 mᶾ / tonę) oraz jaj ( 3 300 mᶾ / tonę).
- W raporcie Chatham House z 2014 r. stwierdzono że: „Sektor hodowlany jest głównym emitentem gazów cieplarnianych. Mało prawdopodobne jest, aby globalny wzrost temperatury utrzymywał się poniżej dwóch stopni Celsjusza, przy braku radykalnej zmiany w zakresie konsumpcji mięsa i nabiału”.
- Produkcja czystego mięsa (uprawianego w laboratorium) to emisja gazów cieplarnianych mniejsza o 96%, zużycie energii mniejsze o 45%, zużycie ziemi mniejsze o 99% i zużycie wody mniejsze o 96% w porównaniu z produkcją mięsa konwencjonalnego.
- Szacuje się, że trzy duże firmy mięsne – JBS, Cargill i Tyson – wyemitowały w 2016 r. więcej gazów cieplarnianych niż cała Francja.
- W raporcie ONZ z 2010 r. stwierdzono, że globalne przejście na dietę wegańską miałoby kluczowe znaczenie dla ratowania świata przed głodem, deficytem energetycznym i najgorszymi skutkami zmian klimatu.
- Henning Steinfeld, szef Biura Informacji i Polityki Gospodarczej FAO (czyli Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa)
w 2006 roku powiedział: „Hodowla zwierząt gospodarskich jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do najpoważniejszych problemów środowiskowych, z jakimi mamy dzisiaj do czynienia. Niezbędne są pilne działania w celu zaradzenia tej sytuacji”
Czy warto?
Uważamy, że tak. Dietetycy twierdzą, że przemyślana i dobrze zrównoważona dieta wegetariańska czy wegańska jest jak najbardziej zdrowa i może być z powodzeniem stosowana przez całe życie. Należy jednak pamiętać o prawidłowym zastąpieniu wszystkich składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Warto też zwrócić uwagę, że dieta wegańska jest znacznie bardziej wymagająca, ponieważ rezygnuje się z bardzo wielu produktów, przez co powinniśmy pamiętać o większej ilości zamienników. Oprócz tego, dieta wegańska wymaga stosowania suplementów, które będą uzupełniały niezbędną dla organizmu witaminę B12, która jest obecna praktycznie tylko w mięsie. Należy również zwrócić uwagę na dostarczenie odpowiedniej ilości białka w diecie ponieważ przy diecie wegańskiej jest to znacznie trudniejsze, niż przy diecie mięsnej.
Osoby, które są na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej są znacznie zdrowsze. Nie cierpią na otyłość, mają niższe ciśnienie, niższe stężenie cholesterolu we krwi, a także rzadziej grożą im choroby serca, miażdżyca czy cukrzyca.
Jeśli interesują Cię zagadnienia dotyczące odżywiania, zapraszamy do skorzystania z oferty e-kursu dietetyka i suplementacja, po którym otrzymasz uprawnienia instruktora dietetyki i suplementacji. Po więcej informacji zapraszamy na www.cki.edu.pl
Źródło: https://infovege.com/weganizm-w-liczbach/
