MOTORYCZNOŚĆ –
Czym jest?
Jest to całokształt czynności ruchowych człowieka, inaczej – sfera ruchowej aktywności, wszystko co dotyczy poruszania się człowieka w przestrzeni na skutek zmian położenia całego ciała lub poszczególnych jego części względem siebie. (Demel, Skład 1970)
Istnieje nieskończenie wiele kombinacji ruchowych możliwych do wykonania. Służą one np.: pracy, sportowi. Lokomocji, twórczości artystycznej, itp. A zatem ruch jest nierozerwalnie związany z życiem człowieka. Skuteczność każdego działania ruchowego zależy w dużej mierze od poziomu rozwoju cech motorycznych, do których zalicza się: szybkość, siłę, wytrzymałość oraz intercechy i cechy jakościowe ruchu – zwinność [koordynacja ruchowa], skoczność [moc] i gibkość. Rozwój cech motorycznych i ich doskonalenie uzyskujemy przez działanie.
Motoryczność zmienia się w ciągu ontogenezy, jest uboga w okresie niemowlęcym, wzbogaca się w dzieciństwie, osiąga wysoki poziom i duży stopień różnorodności w latach młodości. Zwykle stabilizuje się w produkcyjnym okresie życia i podlega inwolucji w okresie starzenia się. Zmiany te kształtują się dynamicznie przez cały okres wzrastania i są zróżnicowane według swoistego programu genetycznego i oddziaływań środowiska zewnętrznego, wpływu miejsca zamieszkania, warunków życia, jakości zajęć W-F itp.
Najskuteczniejszą metodą postępowania w procesie kształtowania zdolności motorycznych jest działanie zgodne z naturalnym rytmem i kierunkiem przemian rozwojowych. Działania stymulacyjne będą tym efektywniejsze, gdy wyprzedzą pełnię rozwoju danej cechy i pobudzą szereg funkcji i właściwości dopiero dojrzewających. Do zdolności motorycznych zaliczamy: – szybkość (np. sprint, skok, rzut); – siła (np. podnoszenie, podciąganie); – wytrzymałość (np. pływanie, kolarstwo); – koordynacja – szybkie ruchy połączone połączone ze zmianą płaszczyzny i osi ruchu.
Zdolności motoryczne mogą być:
– kondycyjne
– wytrzymałościowe;
– energetyczne
– siłowe;
– koordynacyjne
– równowaga, orientacja;
– kompleksowe
– zwinnościowe.
Umiejętności motoryczne są to specyficzne możliwości człowieka do sprawnego, szybkiego i dokładnego wykonywania konkretnych czynności ruchowych. Są to ukształtowane w procesie rozwoju i uczenia się programy ruchowe, przechowywane w motorycznej pamięci.
Dzielą się na elementarne – związane z podstawowymi formami ruchów naturalnych i specjalne – leżące u podstaw sportowych czynności motorycznych.
Sprawność motoryczna – poziom możliwości osobnika umożliwiający wykonanie konkretnych czynności ruchowych.
Sprawność fizyczna – poziom zaradności i samodzielności motorycznej w różnych sytuacjach zewnętrznych, określana nie tylko jako funkcja aparatu ruchu, ale jako biologiczne działanie całego organizmu.
